NEY ENSTRUMANI NEDİR?
Ney; Farsçada kamış anlamına gelen Na ve Nay sözcüklerinden dilimize geçmiştir. Na demek; kamış
demek, Nay demek Ney demektir.
Kaynaklarda Ney´in tarihçesinin 5000 yıl öncesine gittiği kabul edilir. İlk örnek olarak ise Amerika’daki
Philadelphia Üniversitesi Müzesi’nde bulunan, Sümerlerin dinsel törenlerinde kullandığı düşünülen 5 tane
açılmış delikten ibaret nefesli saz sunulur. Fakat sergilenen bu enstrümana nefesli enstrümanların atası
demek daha uygun olacaktır. Dünyada Nay reed flute mizmar, naiu gibi isimler ile adlandırılmış farklı türde
ve farklı çalım tekniklerinde nefesli enstrümanlar mevcuttur.Ney; biçimi ismi ve icra tekniği ile tamamen
Türki bir enstrümandır.Tarihde Nay-i Türki ismi ile anılmıştır.Kadim kültürümüzde ilk icracıları ve kullanım
yerleri 13 yy a dayanmaktadır.
Tasavvuf felsefesi ise tüm dünyaya ışık saçan Hz Mevlana rubailerinde ve yazdığı mesnevi Şerifinin ilk 18
beyitinde Bişnev.. Dinle! Sözü ile mecazi bir manada dürüst ahlaklı ve doğru insan olabilme marifeti ile Ney
sazını özdeşleştirmiştir.Mevlana Celaledini Rumi ile Ney birbirine çıkan 2 yolda 1 olmak gibidir. Hz Mevlanayı
tanıyan Ney ile Neye gönül veren kişi ise muhakkak Hz Mevlanaya ulaşır.
Bu ne aşkın, bu ne derdin, bu ne mestin sesidir,
Bu ne tizin, bu ne evcin,bu ne pestin sesidir.
Bu ezelden geliyor, bezm-i elestin sesidir,
Bak neler söyletiyor Hazret-i Mevlanaye!…
-Yaman Dede